Θ. ΤΖΑΚΡΗ | Προτάσεις ουσίας στο νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις

«Καμία έκπτωση στα συμφέροντα 

και στην προστασία των δανειοληπτών»

Ομιλία απηύθυνε από τα έδρανα της Βουλής, η βουλευτής Πέλλας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Θεοδώρα Τζάκρη, στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων, όπου συζητήθηκε το νέο νομοσχέδιο για τις «μικροπιστώσεις».
Στην ομιλία της η βουλευτής τόνισε την αναγκαιότητα της απόκτησης πρόσβασης σε χρηματοδότηση για τους πολίτες που, εδώ και χρόνια, υφίστανται τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και αγωνίζονται για την επιβίωσή τους, ενώ, απευθυνόμενη στην κυβέρνηση, έθεσε ορισμένα ερωτήματα, η απάντηση στα οποία είναι απαραίτητη, έτσι ώστε να αποσαφηνιστούν κάποια «θολά» σημεία του νομοσχεδίου.

Πιο συγκεκριμένα, η βουλευτής ζήτησε από τον Υπουργό Οικονομικών να απαντήσει με σαφήνεια:
Για τη μορφή των δεσμεύσεων του δανειζόμενου έναντι του δανειστή.
Για το αν υπάρχει πρόθεση παροχής κρατικών εγγυήσεων για δανειοδοτήσεις με μηδενικό επιτόκιο για κάποιες κατηγορίες μικροπιστούχων, όπως π.χ. νέοι επιστήμονες, νέοι αγρότες, κτηνοτρόφοι κ.τ.λ.
Για τον τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλίζει ο ιδιώτης - δανειστής την είσπραξή του δανείου του
και για το αν θα υπάρχει σαφής πρόβλεψη ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση ο ανειλημμένος κίνδυνος βαρύνει εξίσου τις δύο πλευρές, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα προσωποκράτησης του δανειζόμενου, ως μέσο αναγκαστικής είσπραξης της απαίτησης από τον ιδιώτη δανειστή.
Για το αν θα υπάρξουν ποσοστώσεις στις κατηγορίες των ωφελούμενων ώστε να διασφαλίζεται η ίση πρόσβαση στον δανεισμό για όλες τις επαγγελματικές τάξεις.

Η ομιλία της κ. Τζάκρη έχει ως εξής:
«Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,
Σε μία χώρα όπως η Ελλάδα όπου οι τράπεζες νέμονταν για πάρα πολλά χρόνια υπερκέρδη υπέρ των μετόχων τους και κοινωνικοποίησαν τις ζημίες τους κατά την διάρκεια της δεκαετίας 2008-2018 είναι σημαντικό να αίρονται με οποιονδήποτε τρόπο τα εμπόδια πρόσβασης στην χρηματοδότηση για πολύ μεγάλες κατηγορίες πολιτών, οι οποίοι μοχθούν να επιβιώσουν κάτω από το βάρος πολλών και σύνθετων αντιξοοτήτων.
Ο θεσμός των μικροπιστώσεων αναμφίβολα συμβάλει και στην εξυγίανση των εξωτραπεζικών ιδιωτικών δανειοδοτήσεων, οι οποίες εν τέλει -πέραν των ηθικών και κοινωνικών κινδύνων που εγκυμονούν- συμβάλουν, στην μεγέθυνση της παραοικονομίας.
Εν τούτοις διαβάζοντας το σχέδιο νόμου θα ήθελα να επιμείνω σε ορισμένα σημεία κομβικής σημασίας, τα οποία όμως αν μείνουν αναπάντητα θα θολώσουν ενδεχομένως την όποια θετική επενέργεια του νομοσχεδίου στην πραγματική οικονομια. Επιμένω καλοπροαίρετα σε αυτά τα σημεία, διότι όπως έχει αποδειχθεί σε άλλες χώρες ένας πραγματικά υγιής μηχανισμός ιδιωτικού δανεισμού μπορεί να κλείσει με συντεταγμένο τρόπο τα κενά που διέπουν την λειτουργία των συστημικών τραπεζών.
Πρώτον Ποιας μορφής θα είναι οι δεσμεύσεις του δανειζόμενου έναντι του δανειστή;
Έχουμε δύο αντικρουόμενες θέσεις από την πλευρά της κυβέρνησης. Την θέση του κυρίου Γεωργιάδη και του κυρίου Σταϊκούρα ότι δεν θα υπάρχουν προσημειώσεις, οι οποία θέση αυτής προφανώς προσφέρεται για τηλεοπτική κατανάλωση, και την θέση του ίδιου του σχεδίου νόμου στο άρθρο 15 που λέει ότι «δύναται» να δοθούν εγγυήσεις. Επειδή ζούμε στην χώρα όπου το «δύναται» στο τέλος γίνεται «υποχρεούται» και μάλιστα φοβάμαι ότι αυτό το δύναται μπορεί να εξελιχθεί σε μηχανισμό διαφοροποίησης των επιτοκίων κατά την κρίση του ιδιώτη επειδή είναι φανερό ότι θα υπάρχει ένα εύρος επιτοκιακό εντός του οποίου θα σταθμίζει τον κίνδυνό του ο δανειστής, το νομοσχέδιο οφείλει να αποσαφηνιστεί στο άρθρο 15 ώστε να μην ισχύουν «δύο μέτρα και δύο σταθμά» για τυπικά ίδιες ή παρόμοιες κατηγορίες δανειζομένων.
Το δεύτερο που θέλω να ρωτήσω τα εξής: Προτίθεσθε να δώσετε κρατικές εγγυήσεις για δανειοδοτήσεις με μηδενικό επιτόκιο για κάποιες κατηγορίες μικροπιστούχων, όπως συμβαίνει πχ στη Γαλλία.

Για παράδειγμα στους νέους επαγγελματίες που ξεκινούν την δική τους επιχείρηση ή σε νέους που δεν έχουν κλείσει πενταετία επαγγελματικής δραστηριότητας, αλλά δεν έχουν τίποτα μεμπτό στον επαγγελματικό, συναλλακτικό τους βίο. Θα προστρέξει το κράτος ως αρωγός την κατηγορία αυτή των επαγγελματιών με την παροχή εγγυήσεων; Γιατί αν δεν δώσετε κρατικές εγγυήσεις στους μικροπιστούχους αυτής της κατηγορίας στην κυριολεξία τους παραδίνετε «βορά» στις αυθαίρετες ερμηνείες του άρθρου 15 από τους ιδιώτες δανειστές. Για παράδειγμα έχω ένα πτυχιούχο 23 ετών, πχ έναν οδοντίατρο, όχι έναν έμπορο που έχει έναν υψηλό βαθμό επισφάλειας, ο οποίος όπου και να ανοίξει οδοντιατρείο κάποια δουλειά θα την έχει ή έναν πολιτικό μηχανικό ή ακόμη και έναν δικηγόρος για να χρησιμοποιήσω το επάγγελμά μου που για να ανοίξουν ένα γραφείο έχουν κάποια έξοδα, αυτοί αν απευθυνθούν σε έναν ιδιώτη δανειστή για να συμπληρώσουν τα χρήματα που απαιτούνται για να εξοπλίσουν ένα γραφείο, ο ιδιώτης θα τους ζητήσει σίγουρα εγγυητή. θα μπορεί ο νέος επιστήμονας να ελπίζει στην κρατική αρωγή;
Αποτελεί κοινό μυστικό ότι αυτή την στιγμή οι περισσότεροι γονείς δεν γίνονται δεκτοί ως εγγυητές. Έχουν προηγηθεί 10 χρόνια κρίσης και οι 7 στους 10 Έλληνες είναι σον Τειρεσία.
Μας συμφέρει τελικά κύριε Υπουργέ να φεύγουν οι επιστήμονές μας στο εξωτερικό που πληρώσαμε για να τους παράγουμε, που επενδύσαμε στην μόρφωση τους, αντί να τους εμπιστευτούμε και να τους δώσουμε το κεφάλαιο που χρειάζονται για να ασκήσουν στο επάγγελμά τους στην χώρα μας. Και να αποδώσουν εδώ στην Ελλάδα φόρους και εισφορές.
Αυτό είναι το πραγματικό brain gain κύριε Υπουργέ και όχι να φέρνουμε με 3.000 ευρώ το μήνα κομματικούς ευνοούμενος από το εξωτερικό.
Θέλετε να δούμε μια άλλη κατηγορία πχ νέοι αγρότες, μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι που δεν παίρνουν επιδοτήσεις έχουν πολύ σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και δεν μπορούν να καλυφθούν ούτε από «την κάρτα του αγρότη» που δίνουν κάποιες συστημικές τράπεζες γιατί ουσιαστικά εκεί ενεχυριάζονται οι επιδοτήσεις. Πρέπει οπωσδήποτε να προβλεφθούν κρατικές εγγυήσεις για δανειοδοτήσεις με μηδενικό επιτόκιο κύριε Υπουργέ σε αυτές τις κατηγορίες νέων και πολύ μικρών επαγγελματιών και μικροελευθεροεπαγγελματιών.
Τρίτο ερώτημα; Αν δεν γίνει εφαρμογή του άρθρου 15 και δεν ζητηθούν εγγυήσεις, και παρόλα αυτά ο μικροπιστούχος αθετεί την υποχρέωσή του να επιστρέψει το δάνειο με ποιες προβλέψεις νόμου κύριε Υπουργέ θα εξασφαλίζει ο ιδιώτης- δανειστής την είσπραξή του δανείου του;
Στο νομοσχέδιο θα υπάρχει σαφής πρόβλεψη ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση ο ανειλημμένος κίνδυνος βαρύνει εξίσου τις δύο πλευρές και άρα δεν θα υπάρχει δυνατότητα αποστέρησης της προσωπικής ελευθερίας του δανειζόμενου, με αίτηση του ιδιώτη δανειστή; Είναι θεμελιώδης έννοια για τον νομικό μας πολιτισμό. Διότι σύμφωνα με το δίκαιο κάποιων χωρών της ΕΕ επιτρέπεται η προσωποκράτηση ως μέτρο αναγκαστικής είσπραξης στην περίπτωση των δανεισμού από ιδιωτικούς φορείς, όχι από συστημικές τράπεζες το ξεκαθαρίζω. Επειδή έχουμε ζήσει πολλά ως χώρα με τους ιδιωτικούς δανεισμούς επιμένω ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί.
Και υπάρχει και ένα τέταρτο σημείο κομβικής σημασίας.
Όταν ανοίγουμε μια τέτοια ευεργετική για τους νέους και πολύ μικρούς επαγγελματίες και μικροελευθεροεπαγγελματίες δανειακή εργαλειοθήκη, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν θα έχει λόγο η πολιτεία, που εν τέλει έχει και την ευθύνη του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, στις ποσοστώσεις συμμετοχής κάθε κατηγορίας αιτούντων μικιροδάνεια. Ρωτάω δηλαδή αν θα υπάρξουν ποσοστώσεις στις κατηγορίες των οφελουμένων ώστε να διασφαλίζεται η ίση πρόσβαση στην δανειακή εργαλειοθήκη. Πχ ένας ιδιώτης μπορεί να κρίνει εξαιρετικά επικερδές να δίνει μικροδάνεια σε επιχειρηματίες εστίασης σε τουριστικές περιοχές.
Αυτό σημαίνει ότι έτσι καλύπτονται οι ανάγκες του παραγωγικού μοντέλου της χώρας; Ή θα πρέπει ο νόμος σαφώς να προβλέψει την εξασφάλιση της προσβασιμότητας όλων των επαγγελματικών τάξεων στο ευεργέτημα των μικροπιστώσεων»;